W dzisiejszym odcinku pokażemy wam ciężko pracujących nazistów, premiera Finlandii w stroju mało galowym oraz opowiemy o jednej z większych tragedii w czasie II wojny światowej, o której bardzo mało się mówi...
Frank Maxwell Andrews był amerykańskim wojskowym, generałem porucznikiem oraz jednym z założycieli Sił Powietrznych Armii Stanów Zjednoczonych, które później stały się Siłami Powietrznymi Stanów Zjednoczonych. Na stanowiskach kierowniczych w lotnictwie armijnym udało mu się poczynić znaczne postępy w kierunku utworzenia niezależnego lotnictwa wojskowego jako oddzielnego rodzaju sił zbrojnych. Andrews był pierwszym szefem scentralizowanych amerykańskich sił powietrznych i pierwszym oficerem lotniczym, który służył w sztabie generalnym armii. Na początku 1943 roku zajął miejsce generała Dwighta Eisenhowera jako dowódca wszystkich wojsk amerykańskich w Europejskim Teatrze Działań Wojennych.
3 maja 1943 roku w trakcie podróży inspekcyjnej zginął w katastrofie B-24 Liberatora o nazwie Hot Stuff, należącego do 8 Armii Powietrznej podczas lotu z lotniska RAF Bovingdon w Anglii do bazy RAF Kaldadarnes na Islandii, rozbijając się na górze Fagradalsfjall na półwyspie Reykjanes przy nieudanej próbie lądowania. Oprócz Andrewsa zginęło także trzynaście innych osób znajdujących się na pokładzie; przeżył tylko tylny strzelec, sierż. sztab. George A. Eisel. Andrews był najwyższym rangą oficerem alianckim, który zginął na służbie do tego czasu w toku II wojny światowej.
Nie bez kozery historycy twierdzą z przekąsem, że niemieccy jeńcy wojenni z okresu II wojny światowej mieli w amerykańskiej niewoli o wiele lepiej niż w wojsku w Rzeszy.
Już w trakcie podróży pojmanym żołnierzom Hitlera zapewniano dobre wyżywienie. Po zejściu na ląd, w amerykańskich portach czekały na nich wygodne wagony osobowe, które odwoziły ich do obozów. Jeńcy przeżywali szok.
Fragment książki Piotra Zychowicza: "Alianci. Opowieści niepoprawne politycznie."
Moje pierwsze wrażenie w Ameryce to mydło – mówił Werner Wapler. – Na statku dali nam wspaniałe, pieniące się mydło Palmolive. Dotychczas używaliśmy naszego wojennego, szarego, w połowie złożonego z mydła, w połowie z piasku, które nigdy się nie pieniło. W czasie podróży przez Amerykę – te ich parkingi z samochodami!
Patrzyliśmy na to tak, jak w dzieciństwie patrzyliśmy na Świętego
Mikołaja. I mówiliśmy do siebie: „I przeciwko temu wszystkiemu tamten
dureń postanowił wojować!
Powód takiego postępowania? Władze Stanów Zjednoczonych były przekonane, że na wszelkie uchybienia
wobec jeńców Trzecia Rzesza odpowie jeszcze gorszym traktowaniem
amerykańskich żołnierzy w niemieckiej niewoli.
Carl Gustaw Mannerheim w grudniu 2004 roku został wybrany największym Finem w
dotychczasowej historii kraju.
Swoje szlify wojskowe zdobywał w carskich akademiach. Służył w Aleksandryjskim Pułku Dragonów i Gwardyjskiego Pułku Kawaleryjskiego, w Azji Środkowej i na Dalekim Wschodzie. Uczestniczył w wojnie rosyjsko-japońskiej oraz brał udział w misji wojskowej w Chinach. 5 stycznia 1909 roku został przeniesiony do Królestwa Polskiego, gdzie objął dowództwo 13 Włodzimierskiego Pułku Ułanów w Mińsku Mazowieckim. 1 stycznia 1911 roku został dowódcą Lejb-Gwardyjskiego Pułku Ułanów Jego Wysokości, jednego z najlepszych pułków kawalerii w armii Imperium Rosyjskiego, którego koszary mieściły się w parku warszawskiego Belwederu.
W czasie I wojny światowej był dowódcą związków taktycznych i dowódcą korpusu kawalerii. Za walki w czasie I wojny światowej został wyróżniony Orderem Świętego Jerzego. Mianowany do stopnia generała-majora, a następnie w 1917 generała-lejtnanta.
Rewolucja lutowa 1917 zachwiała jego karierą wojskową w armii rosyjskiej, a październikowa ostatecznie ją przerwała. W grudniu 1917 roku Mannerheim powrócił do Finlandii, która walczyła o niepodległość. Senat powierzył mu zadanie sformowania armii fińskiej i przywrócenia porządku w kraju. Po odzyskaniu przez Finlandię niepodległości 6 grudnia 1917 roku został naczelnym dowódcą wojsk fińskich. Pełnił też funkcję regenta Królestwa Finlandii od 12 grudnia 1918 roku.
W 1933 roku został marszałkiem polnym. Jego największą zasługą w tym okresie było zreorganizowanie armii oraz wybudowanie na Przesmyku Karelskim linii umocnień, tzw. Linii Mannerheima.
Był naczelnym dowódcą armii fińskiej w czasie wojny zimowej (1939–1940) i wojny kontynuacyjnej (1941–1944). Mimo olbrzymiej przewagi sowieckiej nie dał pobić swojej armii w wojnie zimowej. Dla obrony integralności terytorialnej państwa fińskiego wszedł w sojusz z Niemcami w celu odzyskania ziem utraconych w 1940 roku, ale starał się unikać zbyt gorliwego zaangażowania po ich stronie, m.in. odmówił uczestnictwa wojsk fińskich w oblężeniu Leningradu i zaatakowaniu kolei murmańskiej.
4 sierpnia 1944 roku został wybrany na prezydenta Finlandii. 19 września tego samego roku podpisał zawieszenie broni z ZSRR i skierował wojska fińskie do walki z Niemcami. Zdając sobie sprawę, że jest osobą, która może stanowić dla Finlandii problem w ułożeniu stosunków powojennych z ZSRR i mocarstwami zachodnimi, 9 maja 1946 roku ustąpił z urzędu i osiadł w Szwajcarii.
Zmarł 27 stycznia 1951 roku w Lozannie. Jego ciało sprowadzono do Finlandii. W pogrzebie uczestniczyło ponad 100 tysięcy osób.
8 sierpnia 1941 roku około godziny 20:00, po złamaniu obrony sowieckiej w Zaporożu przez siły niemieckie, tama została wysadzona przez żołnierzy NKWD. Rozkaz zniszczenia elektrowni wydał podobno sam Józef Stalin. Wybuch 20 ton trotylu spowodował wyrwanie dziury o szerokości około 150 metrów, przez którą wylała się fala uderzeniowa, powodująca zalanie i zniszczenie strefy przybrzeżnej.
W strefie powodzi były wojska niemieckie, które wcześniej przeprawiły się przez Dniepr, oraz cywilna ludność wyspy Chortyca oraz obszarów przybrzeżnych. Niemieckie dowództwo szacowało swoje straty na 1500 żołnierzy. Według historyków, cywilnych ofiar zniszczenia elektrowni było od 20 000, aż do 80 000–120 000 osób.
Wycieczkowiec MTS Oceanos mógł zabrać na pokład do 550 pasażerów i 250 członków załogi. Jego prędkość maksymalna wynosiła 18,5 węzła, a rejsowa 16 węzłów. Został zwodowany 12 lipca 1952 roku we francuskiej stoczni Forges et Chantiers de la Gironde w Bordeaux.
Przez kolejne lata statek wielokrotnie zmieniał właścicieli i nazwy, aż
wreszcie w 1976 roku został zakupiony przez greckiego armatora Epirotiki
Lines. Nadano mu wówczas nazwę Oceanos. Nowy właściciel wykorzystywał
wycieczkowiec na różnych trasach, głównie na Morzu Śródziemnym.
W 1991 roku wysłużony MTS Oceanos został wypożyczony na kilka miesięcy do
obsługi tras u wybrzeży RPA. Statek miał już swoje lata i wymagał remontów, a podczas kilkumiesięcznego pobytu w RPA, tymczasowy właściciel statku
kompletnie nie dbał o jego stan techniczny. W swój ostatni rejs jednostka wypłynęła w sierpniu 1991 roku pod dowództwem doświadczonego kapitana Yiannisa Avranasa. Kapitan chciał jak najszybciej dotrzeć do celu podróży nie zważając na bardzo szybko pogarszające się warunki pogodowe: silne porywy wiatru o prędkości nawet 40 węzłów i fale
dochodzące do 9 m wysokości.
Tragedia rozpoczęła się około godziny 21:00, 3 sierpnia 1991 roku. Doszło do uszkodzenia rur systemu pobierania wody, które było tak
duże, że do wnętrza statku zaczęła wlewać się woda. W krótkim czasie dotarła ona do maszynowni, co groziło utratą
zasilania i napędu. O 21:30 pasażerowie i załoga usłyszeli eksplozję pod
pokładem, a chwilę później jednostka straciła zasilanie.
Pozbawiony napędu i zasilania statek zaczął dryfować, a pasażerowie nie
wiedzieli co się dzieje. W tym czasie spanikowana załoga zaczęła
opuszczać pokład, spuszczając łodzie ratunkowe. Równocześnie nie
poinformowali oni pasażerów, że grozi im niebezpieczeństwo, a statek
tonie. Widząc sytuację, Moss Hills, jeden z animatorów postanowił pójść
na mostek, aby dowiedzieć się co się stało, jednak okazało się, że
nikogo na nim nie ma. Przy użyciu radiotelefonu nadał on więc sygnał
"mayday" i zaczął organizować akcję ratunkową samemu.
W tym czasie członkowie załogi w większości opuścili pokład,
zabierając część łodzi ratunkowych. Te które zostały, nie mogły
pomieścić wszystkich pasażerów. Kapitan Avranas również próbował uciec,
ale pasażerowie zmusili go do zostania na pokładzie. Rankiem 4 sierpnia
do tonącego Oceanosa przyleciały pierwsze śmigłowce straży przybrzeżnej.
Również kilka statków znajdujących się w okolicy zostało skierowanych
na pomoc tonącemu wycieczkowcowi.
Wśród pierwszych osób zabranych przez śmigłowce znalazł się... kapitan
Avranas. W związku z tym akcją ratunkową dowodzili animatorzy i
członkowie zespołów muzycznych. Ostatecznie dzięki pomocy śmigłowców i
łodzi ratunkowych z holenderskiego statku Nedlloyd Mauritius, uratowano
wszystkich pasażerów i członków załogi – łącznie 571 osób. Końcówka
akcji ratunkowej była bardzo trudna, ponieważ statek miał duży przechył
utrudniający zabieranie pasażerów z pokładu. Ostatecznie o godzinie
15:30, MTS Oceanos przewrócił się na burtę i zatonął.
Pikanterii całej sytuacji dodały słowa kapitana kiedy już znalazł się na
brzegu. Powiedział on wówczas:
„Kiedy rozkazuję opuścić statek, nie ma
znaczenia, kiedy go opuszczę. Opuszczenie statku dotyczy wszystkich.
Jeśli niektórzy chcą zostać na pokładzie, mogą zostać”.
John Cazale zagrał w pięciu filmach. Wszystkie były nominowane do Oskara: "Ojciec chrzestny" (1972), "Rozmowa" (1974), "Ojciec chrzestny II" (1974), "Pieskie popołudnie" (1975), "Łowca jeleni" (1978).
W latach 1976–1978 był w związku z młodziutką aktorką Meryl Streep, którą poznał w trakcie przygotowań do spektaklu Josepha Pappa "Miarka za miarkę".
Na planie filmowym swego ostatniego filmu "Łowca jeleni" pracował, będąc już ciężko chorym na nowotwór płuca. Nie doczekał premiery kinowej – zmarł kilka miesięcy wcześniej, 12 marca 1978 w Nowym Jorku w wieku 42 lat.
Źródła:
1,
2,
3
Dobra, dobra. Chwila. Chcesz sobie skomentować lub ocenić komentujących?
Zaloguj się lub zarejestruj jako nieustraszony bojownik walczący z powagą